Nowe okna cieszą. Świeżo zamontowane i wyregulowane działają lekko, są łatwe w obsłudze. Warto zadbać o to, by ten stan utrzymywał się jak najdłużej. Zobaczmy, po czym poznać, że z oknami dzieje się coś niedobrego, co można poprawić samodzielnie, a co lepiej zlecić fachowcom.
Wiosna i pierwsze cieplejsze dni to bardzo dobra pora na to, by przyjrzeć się oknom i przywrócić im pełną sprawność. W przypadku współczesnych okien z okuciami obwiedniowymi nie wolno jednak eksperymentować, uczyć się metodą prób i błędów, ponieważ zamiast okna wyregulować, możemy je zepsuć. Za naprawę okien objętych gwarancją odpowiada producent okna. Do niego należy zwrócić się z prośbą o usuniecie usterek czy wymianę uszkodzonych elementów. Okres gwarancji zależy od producenta. Minimalny - ustawowy - wynosi 1 rok, zwykle ten udzielany przez producenta jest jednak dłuższy i wynosi nawet 10 lat.
Warto podkreślić, że w przypadku okuć warunkiem utrzymania gwarancji oraz dochodzenia roszczeń gwarancyjnych może być konieczność corocznego serwisowania ich przez wyspecjalizowaną firmę.
Właściciele i pracownicy firm serwisowych zgodnie podkreślają, że największym problemem, z jakim muszą zmierzyć się w codziennej pracy, jest brak świadomości klientów, że o okna i okucia należy dbać. Z różnych powodów informacja ta nie dociera do klientów i są oni przekonani, że po wymianie okien na nowe mogą o nich zapomnieć.
Po upływie gwarancji za naprawdę okien i serwis płaci ich właściciel. Po naprawie i wymianie elementów okna firma serwisowa może niekiedy udzielić na nie dalszej gwarancji. Przy poważnych uszkodzeniach, należy liczyć się z tym, że bardziej opłacalny może okazać się zakup nowego okna niż wymiana jego poszczególnych komponentów.
PO PIERWSZE, NIE SZKODZIĆ
O okna trzeba dbać. Nie należy dopuszczać do całkowitego rozregulowania i uszkodzeń. Okna poprawnie użytkowane oraz zadbane, czyli regularnie pielęgnowane, pozwalają zredukować problemy do minimum. Bardzo duże, często trudno odwracalne w skutkach szkody pojawiają się podczas prac remontowo-budowlanych czy wykończeniowych. Zabrudzenia farbą, tynkiem, zaprawą, pyłem nie należą do rzadkości, a najczęściej zabrudzeniu ulega akurat najmniej widoczna, górna część skrzydła. Tam osadza się najwięcej brudu, należy więc na czas prac budowlanych zabezpieczyć całe okna, np. folią, i bezwzględnie nie dopuścić do powstania tego typu szkód. W razie wystąpienia zabrudzeń trzeba niezwłocznie je usunąć: otworzyć okno i oczyścić je dokładnie od zewnątrz i wewnątrz, odkurzyć wszystkie elementy na ramie i na skrzydle, natomiast okucia przetrzeć szmatką zwilżoną olejem. W przeciwnym razie, oprócz utraty pięknego wyglądu, zanieczyszczenia z dodatkiem chemii budowlanej mogą powodować uszkodzenie uszczelek i okuć, a w konsekwencji zakłócać funkcjonowanie okna lub unieruchomić je. Zabrudzenia wiążą się bowiem ze smarem fabrycznym na okuciach i tworzą "pastę ścierną", która przy każdym użyciu okna niszczy powłokę okucia lub stopniowo blokuje narożniki (tam gdzie jest przekazanie napędu). W żadnym wypadku nie wolno myć okuć wodą ani malować okuć i uszczelek farbą!
REGULARNA PIELĘGNACJA
Smarowanie okuć w oknach zgodnie z zaleceniami producentów ma działanie "prewencyjne" - umożliwia zachowanie pierwotnych właściwości okuć i pomaga oknom spełniać swoje funkcje. Do okiennego ABC należy zatem utrzymanie w czystości i regularne smarowanie (co najmniej raz w roku) wszystkich istotnych z punktu widzenia funkcjonowania elementów okucia na skrzydle i ościeżnicy: np. zawiasów, punktów ryglowania, rozwórki, blokady błędnego położenia klamki. Co to daje? Zapewnia lekkie działanie okna i ochronę okucia przed przedwczesnym zużyciem. Ponadto należy regularnie sprawdzać stabilność połączeń śrubowych i niezwłocznie dokręcać poluzowane lub wymienić pęknięte wkręty. Należy przy tym pamiętać o stosowaniu wyłącznie smaru lub oleju maszynowego bez zawartości żywic i kwasów. Najlepszym środkiem do smarowania okuć jest olej silikonowy o lepkości 100 lub - jako zamiennik, ale o słabszych właściwościach - olej wazelinowy rafinowany, o tej samej lepkości. Oba te oleje nie zawierają żadnych zagęstników ani żywic, które dyskwalifikują wiele środków smarujących. Do czyszczenia okuć w oknach i drzwiach stosujemy środki o neutralnym pH, nierysujące powierzchni okuć.
Na czyste, suche uszczelki należy nanieść silikon w aerozolu (np. taki jak do uszczelek samochodowych), okno zostawić otwarte na 15-20 min po czym zamknąć. Zabieg ten pomaga zachować sprężystość i właściwości uszczelek. Natomiast zniszczone uszczelki powinno się wy mienić.
KIEDY WEZWAĆ FACHOWCA
Wybita czy popękana szyba, zniekształcony profil bądź niedomykające się skrzydło to sygnały informujące, że okno potrzebuje fachowej pomocy.
Niepokojące objawy to także:
- opadnięto skrzydło, gdy powstaje szczelina na górze okna między skrzydłem a ościeżnicą,
- przewiewy, czyli nieszczelności w różnych miejscach okna, najczęściej po stronie zawiasów,
- trudno obracająca się klamka, niedochodząca do pozycji "pionowo w dół",
- skrzydło ocierające o ościeżnicę (trzeba je dociskać, żeby zamknąć okno),
- uszkodzone, przerwane lub pęknięte elementy okuć lub uszczelek.
Takie oznaki zużycia mogą pojawić się nawet w trakcie prawidłowej eksploatacji okien. Sprawne i fachowe usunięcie wczesnych objawów starzenia się okna może znacznie opóźnić konieczność jego wymiany. Fachowemu serwisowi można ponadto zlecić renowację okien: malowanie, uszczelnianie. przywrócenie bieli ramom z PCW i usunięcie rys z szyb.
Ponadto, dla własnego bezpieczeństwa, po ewentualnym włamaniu przez okno zaleca się wykonanie przeglądu.
Jeśli okno jest objęte gwarancją, nie należy podejmować się naprawy samodzielnie, lecz wezwać autoryzowany, profesjonalny serwis. W przeciwnym razie grozi nam utrata gwarancji. Naprawę okna nieobjętego już gwarancją również lepiej zlecić fachowcom, choć konserwacje i najprostsze naprawy doświadczony majsterkowicz może wykonać samodzielnie.
JAK TEMU ZARADZIĆ
Regulacja okuć może poprawić szczelność okna i zwiększyć silę docisku skrzydła. Podczas konserwacji warto zawsze sprawdzać, czy wszystkie elementy okucia są mocno dokręcone. Zakres regulacji powinien być określony przez producenta w szczegółowej instrukcji okuć.
Regulacja dotyczy:
- ramienia rozwórki (górny punkt zawieszenia skrzydła), które ma wpływ na ustawienie skrzydła w poziomie i docisk skrzydła do ościeżnicy.
- zawiasu dolnego (dolny punkt oparcia), który umożliwia regulację skrzydła w poziomie i w pionie oraz regulacja docisku,
- zaczepów na ościeżnicy lub mimośrodowych rolek ryglujących na zasuwnicy, od których zależy siła docisku skrzydła.
Ocieranie skrzydła o ramę, głównie czopa o zaczep
Przy tego typu objawach należy zacząć od sprawdzenia przekątnych skrzydła oraz ramy. Jeśli są nierówne, trzeba niestety wezwać fachowców, by ponownie przeszklili skrzydło (nic oznacza to wymiany szyby, tylko korektę położenia blokujących jej położenie klinów). Należy też sprawdzić, czy przy zamkniętym oknie równa jest wolna przestrzeń (tzw. luz wrębowy) między skrzydłem a ościeżnicą. Luz powinien wynosić 12-13 mm i być taki sam na każdym boku okna. Najłatwiej sprawdzić go obrysowując ołówkiem kontur zamkniętego skrzydła na ościeżnicy i zmierzyć odległości od tej linii do wewnętrznej krawędzi ościeżnicy. Zwykle skrzydło zachodzi na nią na ok. 5 mm. Jeśli pomiary na przeciwległych bokach różnią się, można próbować wyregulować okno na rozwórce i na zawiasie dolnym.
Wysprzęgłanie skrzydła okna rozwierno-uchylnego w trakcie otwierania
Sprawdźmy, czy w oknie zamontowano blokadę błędnego położenia klamki, która uniemożliwia rozwarcie skrzydła znajdującego się w pozycji uchylnej (najpierw skrzydło trzeba zamknąć, aby potem uchylić). Blokada jest wyposażeniem dodatkowym, które można zamontować także w gotowym oknie. Przyczyną wysprzęglania skrzydła może być także odgięta lub uszkodzona rozwórka, którą należy wymienić. Jeśli żaden z opisanych przypadków nic występuje, można podnieść opuszczone skrzydło poprzez regulację zawiasu dolnego.
Klamka z trudem się obraca
Może to oznaczać, że okucia zbyt długo nie były smarowane i wymagają ogólnej konserwacji.
Zniszczony orzech zasuwnicy
Brak systematycznej konserwacji może doprowadzić do zniszczenia orzecha zasuwnicy. W takim oknie klamka obraca się, ale okno się nie otwiera. Wówczas trzeba wymienić zasuwnicę na nową. Co zrobić, by nic dopuścić do zniszczenia orzecha? Regularnie regulować i konserwować okno, by okucia pracowały lekko i klamka obracała się bez dużego oporu. Podobne skutki wywołuje zbyt krótki trzpień klamki. Należy wymienić go na dłuższy.
Nieszczelność
Utrata sprężystości uszczelek wskutek ich starzenia się powoduje nieszczelności w oknie. Uszczelkę trzeba wówczas wymienić na nową. Aie zanim to zrobimy, można spróbować też docisnąć skrzydło do ościeżnicy przez obrót rolek.