Kamień naturalny to materiał niezwykle trwały i odporny na szkodliwe czynniki atmosferyczne, takie jak mróz, wilgoć czy promienie słoneczne. Cechuje się także wysoką kwasoodpornością, odpornością na ścieranie oraz łatwością w utrzymaniu w czystości. Nie potrzebuje specjalnych zabiegów konserwacyjnych, a prawidłowo ułożony i zaimpregnowany, będzie służył przez wiele lat. Naturalność materiału sprawia, że na jego powierzchni mogą znaleźć się różnorodne wzory, kolory czy faktury.
Kamień można zastosować na zewnątrz domu - jako wykończenie elewacji, schodów, tarasów, ogrodzeń, chodników czy alejek. Wewnątrz budynku doskonale sprawdzi się na ścianach, podłogach czy schodach, a także na blatach, parapetach i kominkach. W budownictwie najczęściej używa się wapienia twardego i miękkiego (np. marmuru), granitu, bazaltu oraz piaskowca. W postaci bloków i płyt używany jest do konstrukcji fundamentów, cokołów, murów, podpór oraz sklepień. Łupek naturalny występować może również w postaci cienkich płytek, co zwiększa możliwości jego zastosowania. Główną zaletą kamienia, obok jego naturalności oraz niezwykłej trwałości, są nieskończone możliwości kolorystyczne i oryginalne wzornictwo. Sprawia to, że posadzka lub elewacja domu wyglądają zawsze unikatowo oraz wyjątkowo. Łatwy w obróbce, pozwala wykonać najbardziej oryginalne aranżacje.
Rodzaje kamienia
Przy wyborze gatunku kamienia należy uwzględnić jego gęstość objętościową, nasiąkliwość, odporność na działanie czynników atmosferycznych, wytrzymałość na ściskanie i uderzanie oraz ścieralność. Przy zastosowaniu kamienia do zewnętrznych fragmentów budowli szczególnie ważną cechą jest odporność na warunki atmosferyczne. Najpopularniejszymi rodzajami kamienia stosowanymi do wykańczania domów są marmur, granit oraz piaskowce.
Marmur naturalny to kamień średnio twardy, trwały, ale o wysokiej nasiąkliwości. Dlatego aby pozostał lśniący, wymaga systematycznej impregnacji, ponieważ w trakcie użytkowania matowieje i łatwo ulega zarysowaniom oraz zapłonieniom. Po zastosowaniu zabezpieczenia jest łatwy do pielęgnacji i utrzymania w czystości. Można go wycierać tylko wilgotnymi szmatkami, używając bardzo delikatnych detergentów, z jak najmniejszą zawartością barwników lub preparatów do marmuru w postaci mleczka. Marmur, z uwagi na cechy dekoracyjne i łatwość obróbki, należy do najczęściej używanych materiałów kamiennych w architekturze wnętrz. Można go stosować na okładziny elewacyjne czy elementy dekoracyjne, np. rzeźby. Doskonale nadaje się na parapety okienne, kominki i płyty posadzkowe. To znakomity materiał na podłogi oraz schody - należy jednak zwrócić uwagę na to, by jego powierzchnia nie była zbyt śliska. Nadmierną śliskość schodów lub podłogi można zmniejszać przez wytrawianie marmuru odpowiednimi środkami chemicznymi, matując powierzchnię. Kamień ten znajduje także zastosowanie w łazienkach oraz kuchniach - nie tylko na ścianach i podłogach, ale coraz częściej w postaci kamiennych umywalek oraz wanien.
Granit jest kamieniem twardym, o niskiej ścieralności i nasiąkliwości. Charakteryzuje się dużą odpornością na wpływy atmosferyczne, dlatego najczęściej stosowany jest do wykończeń na zewnątrz domu. Z granitu wykonywane są także elementy schodów oraz okładziny podłogowe. Ponadto może być stosowany na wykładziny parapetów czy poręczy ze względu na podatność na obróbkę i odporność na uderzenia. Z uwagi na gęstość oraz trwałość doskonale sprawdzi się jako blat kuchenny. Można na nim bez obaw kroić warzywa lub stawiać gorące naczynia. Granit dostępny jest najczęściej w kolorze szarym oraz jasnoniebieskim.
Piaskowiec to skała osadowa, należąca najbardziej rozpowszechnionych skał na ziemi. Wykorzystywany jest w przemyśle budowlanym jako materiał na okładziny elewacyjne. Piaskowce bardzo rzadko stosuje się na podłogi we wnętrzach, ponieważ ze względu na dużą nasiąkliwość łatwo się plamią, a zaplamienia te bardzo trudno później usunąć. Doskonale natomiast sprawdza się do wykończeń, np. kominka. Płyty poziome są polerowane, dzięki czemu łatwiej utrzymać kominek w czystości. W górnej części obudowy można zastosować różne faktury, np. groszkowaną czy szlifowaną. Do pielęgnacji oraz przeciw szarzeniu piaskowca stosuje się tzw. piaskowanie, wykonywane na sucho za pomocą piaskarki. Wbrew pozorom materiał ten potrafi być dość twardy i trwały.
Łupek naturalny
Jako pokrycie elewacji płytki z niego wykonane montowane są przy pomocy haków, co powoduje, że są odporne na zerwanie przez wiatr. Istnieją też szerokie możliwości zastosowania tego materiału we wnętrzach. Łupek jest materiałem w pełni obrabialnym, co pozwala na uzyskanie wielu form i kształtów. Znajduje zastosowanie jako płytka podłogowa i ścienna, w dwóch wersjach - płytki kalibrowanej lub płytki z nieregularnym brzegiem (wówczas stosowana jest szeroka fuga). Lepiej stosować w 100% surowy kamień, niepolerowany i nieimpregnowany, by w pełni uwidocznić jego formę i kolor. Wykonywane są też z niego także m.in. obudowy kominków (czasem nawet z jednej wielkiej płyty, odpowiednio przyciętej) oraz blaty kuchenne ze slabów łupka naturalnego z uwagi na to że jest to materiał całkowicie naturalny, nie reaguje z potrawami i nie zmienia ich smaku i zapachu, jak również nadaje kuchni niepowtarzalnego charakteru.
Imitacje kamienia
Zamiast kamienia można użyć elementów betonowych, naśladujących naturalny materiał - w Polsce można je zobaczyć nawet częściej niż naturalny kamień z uwagi na wysoką cenę wielu rodzajów tego ostatniego. Elementy kamienne, m.in. najczęściej piaskowiec, kamień rzeczny lub narzutowy, mogą być imitowane przez płytki wykonane z cementu oraz kruszyw mineralnych, np. granitu, miki czy marmuru. Do nich dodaje się plastyfikatory, spoiwa i barwniki, które podnoszą parametry oraz estetykę tworzyw, W budownictwie wykorzystuje się głównie sztuczne kamienie w formie gotowych płyt wytwarzanych w wyniku połączenia drobnych odpadów kamiennych lub mączki spoiwem żywicznym. Wyroby te nazywane są konglomeratem bądź aglomeratem i imitują różne rodzaje kamienia naturalnego.
Imitacje kamienia naturalnego znajdują zastosowanie m.in. jako okładziny ścienne zewnętrzne i wewnętrzne, elementy małej architektury, a także elementy wykończenia wnętrz, takie jak parapety, kominki, okładziny schodów czy podłogi.